Saç bakımı, gelişi güzel ele alınacak bir konu değil. Öyle ki sağlıklı bir saç bakımı için kişinin önce saç tipini iyi analiz etmesi ve saç tipini bilmesi gerekiyor. Çünkü farklı saç tiplerine göre uygulanacak bakım adımları ve kullanılacak olan ürünler değişiklik gösteriyor. Saç tipini bilmeden ya da saç tipini önemsemeden yapılan bakımlar ise çoğu zaman istenen etkiyi vermiyor. Peki saç tipine göre bakım nasıl yapılır?
Saç Tipi Ne Demek? Kaç Farklı Saç Tipi Var?
Saç tipine göre bakım nasıl yapılır buna geçmeden önce, saç tipinin ne demek olduğunu doğru bir şekilde bilmek gerekiyor. Ondan öncesinde de eğer hala okumadıysanız Deniz Sonrası Saç Bakımı Nasıl Yapılır adlı yazımızı mutlaka okumanızı öneririz.
Edindiğiniz bilgilere göre kendi saç tipinizi de değerlendirebilirsiniz. Zira birazdan söz edeceğimiz bakım önerilerinde, saç tipinize göre değerlendirmeler yapacağız. O zaman hemen bilgilerimize geçelim.
Saç tipi; saçınızın kıvrılma şekline bağlı olarak nasıl bir form kazandığı ile alakalı karakteristik bir özelliktir. Saçınızdaki kıvrılma miktarı asıl olarak saç kökünüz tarafından belirlenir.
Foliküllerin şekilleri, saçınızın tipinin nasıl olacağını da belirler. Bu şekiller ve kıvrılma modeli ise temel olarak DNA’nızda gizlidir. Bazı destek ürünler ya da ek şekillendirmelerle, sahip olduğunuz saç tipi kısa süreliğine değiştirilebilir ama asıl olarak kıvrılma modeliniz DNA’nız içerisinde gizli olduğu için saçınız yine kendi tipine dönecektir. (1)
Saçın doğal döngüsü olan büyüme döngüsünde de bu genetik özelliğin korunduğunu görürüz.
Bir örnek vermek gerekirse, diyelim ki kıvırcık bir saça sahipsiniz. Saçınızı çeşitli düzleştiricilerle düzleştirdiniz ve saçınızın düz kalması için farklı etken maddeler kullanıyorsunuz. Ama ne yaparsanız yapın saçınız bir süre sonra yine kıvırcık formuna dönecektir.
Saç tipi ne demek az çok anladık ama peki ya kaç farklı saç tipi var? Bu konuda çok net ayrımlar olmadığını belirtelim. Genel olarak saç uzmanları tarafından yapılmış sınıflandırmalar var ama dediğimiz gibi kesin bilimsel sonuçlara göre yapılmış detaylı bir sınıflandırmayla karşılaşamıyoruz. Buna göre ana kategoride 4 farklı saç tipi olduğunu söyleyebiliriz.
- Düz Saç: Saç uçlarından köklerine kadar düz uzanan saç tipleri.
- Dalgalı Saç: Genelde saç köklerinden belli bir seviye kadar düz ve sonrasında “S” şeklinde, dalgaya benzer yapıda olan saç tipleri.
- Kıvırcık: Saçların kıvır kıvır olduğu, kıvırcık formda saç tipleri.
- Sarmal: Bobin tipi olarak da isimlendirilen sarmal tip, daha sık kıvırcık yapıdaki saç tipi denebilir. Saç tellerinde yay formuna benzer yapılar vardır.
Bunlar, saç tipleri için genel formlar olarak karşımıza çıkmakta. Bir de alt dallar var. Eğer saç tiplerini numaralandıracak olursak, bu numaralara göre bir de alt tipler olduğunu değerlendirmek gerekecek. Aşağı daha detaylı bir tablo ekleyeceğiz.
| Saç Tipi |
Şekil |
| Tip 1: Düz |
1a: İnce ve çok düz
1b: Biraz daha kıvrımlı ama formu düz.
1c: Kalın ve düz
|
| Tip 2: Dalgalı |
2a: İnce telli ve dalgalı
2b: Dalgaları daha belirgin S şeklinde saçlar
2c: Tam S şeklinde yoğun dalgalı
|
| Tip 3: Kıvırcık |
3a: Gevşek bukleler şeklinde
3b: Yaylı ve daha sıkı bukleler
3c: S ve Z şeklinde gerildiğinde şekline geri dönen
|
| Tip 4: Sarmal |
4a: Gevşek bobinler şeklinde
4b: Zig-zag şeklinde bobinler
4c: Sıkı bobinler, yaya benzer yapı
|
Tüm bunların dışında dikkat edeceğimiz ek bazı noktalar var. Saç telinizin ne kadar kalın olduğu ve saçınızın ne kadar gözenekli yapıda olduğu. Bu ikisi de bir hayli önemlidir zira kullanacağınız bakım ürünlerini seçmenize yardımcı olur. Doğru ürünü seçerseniz sağlıklı saç bakımı için en önemli kriteri sağlamış olursunuz. Peki saçımız için bu testleri nasıl yapabiliriz?
Saç Telleri Kalın mı İnce mi Nasıl Anlaşılır?
Bunun için yapılabilecek olan çok basit bir test var. Evde de kolayca bu testi yapabilirsiniz.
- İlk olarak tarağınızdan bir saç telinizi alın.
- Ardından dikiş ipliğinden bir parça keserek saç telinizle yan yana koyun.
- Saç teliniz ipliğe göre inceyse, daha ince telli bir saç yapınız var demektir. Saç teliniz iplikten daha kalınsa, saç tellerinizin yapısı daha kalın demek olacaktır.
Saç bakımı ürünlerini tercih ederken, bunu göz önüne alarak ürünleri seçmelisiniz. Alacağınız üründe zaten bu konuda uyarılar bulunacaktır.
Saç Tellerinizin Gözeneklilik Durumu Ne?
Saç tellerinizin gözenekliliğinin yüksek olması, uygulayacağınız ürünü ve nemi ne kadar içine çekeceğini gösterecektir. Kullanacağınız malzemenin miktarına da doğrudan etki eden bir durum olduğunu söyleyebiliriz. Yüksek gözeneklilik özelliğinde saç telleri, saçın ürünü daha fazla emmesini sağlayacaktır. Yine bunun testini de çok basit bir şekilde yapabilirsiniz.
- Saçınızdan bir tel alın.
- Su dolu bir bardağın içerisine bırakın.
- Saçınız kısa süre içerisinde dibe çöküyorsa, yüksek gözenekli bir yapıya sahip demektir. Saçınızın tüm nemi emme eğiliminde olduğunu söyleyebiliriz.
- Eğer saç teliniz su içerisinde yüzüyorsa o zaman saçınız normal gözenekli bir yapıda diyebiliriz.
- Eğer tel suyun üstünde kalmışsa, bu durumda saç gözenekliliğiniz düşük demektir.
Saç tiplerini artık bildiğimize göre yavaş yavaş saç bakımı nasıl yapılır ya da saç tipine göre nasıl bakım yapılır bölümüne geçebiliriz. Burayı her saç tipi için ayrı ayrı ele almak gerekecek.
Sağlıklı saç bakımı yapılmadığında yaşanan olası saç kaybı için Saç Dökülmesi Neden Olur? Tedavileri Nelerdir? adlı yazımızı okuyun.
Saç Tipine Göre Bakım Nasıl Yapılır?
Farklı saç tiplerine göre bakım yapılırken dikkat edilecek olan noktalara bakacağız. İlk olarak düz saçlardan başlayalım.
Düz Saçlar için Bakım Nasıl Yapılmalı?
Saç derisinde de ciltte olduğu gibi sebum sıvısı bulunur. Düz saçlarda, saç telleri doğrudan düz bir şekilde indiği için bu sebum sıvısı, saç tellerine daha çabuk temas eder. Doğal olarak düz saçların daha çabuk yağlanma özelliği vardır. Bakım yaparken de bunu da göz önünde bulundurmak gerekir.
Düz Saçlarda Bakım Önerileri
- Daha sık yağlanma gösterdiği için düzenli olarak yıkamaya dikkat edebilirsiniz. 2-3 günde doğru ürünleri kullanarak saçınızı yıkamanız, sağlıklı saç bakımı için yardımcı olacaktır.
- Hafif saç kremleri kullanmaya özen gösterin. Kalıcı saç kremleri, saçınızı daha da ağırlaşmasına neden olabilir.
- Saçınızı fazla yağlandırmadan, saçınıza nem kazandıracak ve saçınızı besleyecek ürünler kullanabilirsiniz.
- Saçınızın daha hacimli gözükmesi için saçınıza hacim veren bir köpük ürünü uygulayabilir ve saçınızın daha da hacim kazanmasını sağlayabilirsiniz. Bu tür ürünleri saçı yıkadıktan sonra, hafif nemli iken saça uygulamak gerekir.
Dalgalı Saçlar için Bakım Nasıl Yapılmalı?
Kıvırcık saç ile düz saç arasında bir yerde konumlanan dalgalı saçlar, nispeten şekil vermesi daha kolay saç tiplerinden birisidir. Hem yıkama hem de bakım noktasında biraz daha farklı davranılması gerekir.
Dalgalı Saçlarda Bakım Önerileri
- Dalgalı saçlar, düz saçlara göre daha kuru olma eğilimi içerisindedir. Bu nedenle düz saçlar kadar sık yıkamaya gerek yoktur. 3-4 günde bir yıkama yapılabilir.
- Dalgalı saçlarda saçı yıkamadan önce doğru bir yağ ile saça masaj yaparak beslemek, saçın sağlıklı ve nemli kalmasını sağlayacaktır.
- Yıkama işleminden sonra da saçın uç kısımlarındaki kuruluğu gidermek için besleyici ve nemlendirici yağlar kullanılabilir. Zira dalgalı saçların uçları, düz saçlara göre daha kuru olma eğilimdedirler.
- Duştan çıktından sonra saçınıza nemlendirici etkisiyle öne çıkan bir saç kremi uygulayabilirsiniz. Böylece saç tellerinizin kurumasının ve sertleşmesinin önüne geçmiş olursunuz.
Saç tipine göre bakım yaparken kullanacağınız ürünlerin doğru seçilmesinin de bir hayli önemli olduğunu bir kez daha hatırlatalım. Dalgalı, düz ya da kıvırcık saçlara göre ayrı ürünler var.
Kıvırcık Saçlar için Bakım Nasıl Yapılmalı?
Kıvırcık saçlar, her zaman daha canlı bir görüntü sunma eğilimindedir. Tabii ki bu durum saçınıza ne kadar iyi baktığınız ile de alakalı olan bir durum. Saç tipine göre doğru bakım ile çok daha dikkat çekici bir görüntüsü olan saçlara sahip olabilirsiniz. Ayrıca şu da unutulmamalıdır ki kıvırcık saçların bakımı biraz daha zordur ve kıvırcık saçlar kurumaya daha yatkındır.
Kıvırcık Saçlar için Bakım Önerileri
- Kıvırcık saçları yıkarken, saç derisine daha az şampuan sürmek önemlidir. Zira yukarıda da söylediğimiz gibi kıvırcık saçlar daha çabuk kurur. Bu kuruluğu gidermek için yıkarken de saçlara dikkat etmek gerekir.
- Saçlarınızın çok kurumasını engellemek için sürekli yıkamaktan kaçının.
- Saçlarınızda mutlaka besleyici ve nemlendirici bakım yağlarını kullanın.
- Özellikle duştan sonra, saçınız henüz nemliyken, nemlendirici ve besleyici kremleri saçlarınızı tarayarak uygulayın. Bu şekilde saç tellerinizin de açılmasını sağlayacaksınız.
Sarmal Saçlar için Bakım Nasıl Yapılmalı?
Saç tipine göre bakım konusunda en çok dikkat edilecek olan kısım burası. Sarmal yani yoğun kıvırcık olan saçlar, kıvırcık saçlara göre daha da kuru olma eğiliminde olan saçlardır.
Bukleler tipinde olan saçları nemlendirmek ve besleyici yağlar kullanmak, sağlıklı saç bakımı için en önemli kriterler arasında gösterilebilir.
Sarmal Saçlar için Bakım Önerileri
- Hafif şampuanlar kullanın ve bu şekilde saçınızın yağını kaybetmesini engelleyin.
- Saçların köklerini çok sık yıkamamaya özen gösterin.
- Saçınızı yıkadıktan sonra mutlaka besleyici bir saç kremi kullanın.
- Saçınızı tam olarak beslemek ve ihtiyacı olan nemi kazandırmak için mutlaka en az haftada bir kez derinlemesine bakım yapın. Bu şekilde saçlarınızın fazla kurumasının da önüne geçmiş olacaksınız.
- Saçınızı yıkamadan önce saç kremi ya da saç bakım yağlarıyla yağlayın.
- Saçlarınızın yumuşaklığını korumak için saçlarınıza nemlendirici spreyler de kullanabilirsiniz.
Saç tipine göre bakım nasıl yapılır açıkladığımızı düşünüyorum. Ama bitmedi. Dilerseniz rehberimizin sonuna gelmeden önce bir de genel bakım önerilerinden söz edelim. Saç tipleri fark etmeden, bu genel önerileri de değerlendirerek daha sağlıklı saç bakımı rutini oluşturabilirsiniz.
Çok Fazla Isı Üreten Ürünler Kullanmayın
Fön makinesi benzeri ürünleri çok sık kullanmamaya özen göstermek gerekir. Zira bu tür ürünler, saçınıza kısa sürede yüksek ısı vererek, saç tellerinizin kurumasına ve yıpranmasına neden olur.
Saçınızı Çok Sıcak Suyla Yıkamaktan Kaçının
Saç derinizdeki yağ dengesini korumak adına, saçlarınızı yıkarken çok sıcak sudan kaçının. Sıcak su, nemi ve yağı kafa derisinden ayırma eğilimindedir.
Dışarı Çıkarken Şapka Kullanmak
Zararlı UV ışınları, saçlarınızın nemini kaybetmesine neden olur. Ayrıca saçlarınızın gözenek yapısının da bozulmasına neden olabilir. Bu nedenle güneşe uzun süre maruz kalacağınız zamanlarda şapka kullanmak daha doğru olacaktır.
Yağ ile Masaj Yapmak
Saçınız kuruysa ve kuru olmaya yatkınsa, düzenli olarak saç bakım yağı kullanıp saçları besleyebilir ve nemlendirebilirsiniz. Tercih edeceğiniz yağların besleyici yönüne dikkat etmeli ve çok ağır yağlar olmamasına özen göstermelisiniz.
Kaynakça
1-https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/exd.13347