Saçlarda ve saç derilerinde sık sık karşılaşılan sorunlar var. Yağlı saç sorunu, döküntü sorunu, saç tellerinde dökülme sorunu gibi birçok sorun var ama tüm bunların içerisinde en yaygın ve en sinir bozucu olanı kepek sorunu. Hayat kalitesini de doğrudan etkileyen kepek sorunu, zaman zaman bir çileye bile dönüşebiliyor. Peki kepek nasıl geçer? Kepek neden olur? En önemlisi de kepekli saça iyi gelen doğal ürünler nelerdir?
Hadi çok sık karşılaşılan bu soruna derinlemesine bir göz atalım ve çözüm yolları üzerinde fikirler verelim.
Kepek Sorunu Nedir
Aslında saçta kepek nasıl geçer sorusundan daha çok merak edilen soru kepek neden olur sorusu. İlk olarak kepek nedir sorusunun cevabını verelim ve sonrasında saçta kepek neden olur bakalım.
Kepek, dünya çapında yetişkinlerin %1-3’ünü bebeklerin ise %42’sini etkileyen, özellikle saç derisinde kaşıntı ve pul pul şeklinde döküntülere neden olan bir sorundur.
Özellikle saçlar dedik çünkü kepek en sık olarak kafa derisini etkiliyor olsa da kaşlarda ve hatta göğüs kıllarında bile görülebilir. (1) (2)
Saçta Kepek Sorunu Neden Olur?
Birçok farklı nedene bağlı olarak gelişebilir.
- Saç derisinin aşırı kuruması ve pullanması.
- Kullanılan saç ürünlerine karşı duyarlılık sonrasında pullanma ve saç derisinde dökülme oluşması.
- Sedef ya da egzama gibi hastalıklardan dolayı pullanma oluşması ve kepek sorununun ortaya çıkması.
- Bir mantar türü olan malassezia mantarının saç derisinde bulunması.
- Stresli bir yaşam.
- Soğuk hava nedeniyle saç derisinde aşırı kuruma.
- Yanlış uygulanan diyetler
- Saç derisi üzerinde oluşacak alerjik temelli reaksiyonlar.
Tüm bu durumlar kepek neden olur sorusunun cevabı olabilir. Ana nedeni anlamak adına bir uzman doktora da gözükmek gerekebilir. Fakat çok yaygın bir sorun olduğu için genelde kepek sorunu yaşayanlar, ilk olarak doğal yöntemlerden yararlanarak sorunu çözmeye çalışırlar.
Bu noktada araştırmalara yansımış olan bazı doğal çözümler olduğunu da söylemek lazım. Kepekli saça iyi gelen doğal ürünler, birçok kepek karşıtı şampuan içerisinde de yer almaktadır. Dilerseniz şimdi de bu ürünler konusunda birkaç örnek verelim.
Araştırmalarda yer almış olan etken maddeler ve özlerle beraber saçta kepek nasıl geçer bir değerlendirmesini yapalım.
Kepekli Saça İyi Gelen Doğal Ürünler
Yapılan araştırmalara göre hindistan cevizi yağı, cildin neminin artması konusunda etkili olabilmektedir.
Yine yapılan çalışmalar hindistan cevizi yağının atopik dermatit semptomlarını (kaşıntı ve iltihaplanma ile karakterize olan bir egzama türü) azalttığı ortaya çıkarmıştır. Haliyle bu da kepek oluşuma neden olan egzama sorunu üzerinde etkisini gösteriyor.
Yine 140 kadın deneğin katıldığı deneylerde, kafa derisinde uygulanan hindistan cevizi yağının kafa derisi mikrobiyomunda önemli gelişmelere yol açtığı gözükmüştür. Antimikrobiyal yapısı, kafa derisinin bu açıdan korunmasına ve arınmasına yardımcı olmakta. (3, 4, 5, 6 )
Genelde kozmetik kremlerde ve losyonlarda kullanılan aloe vera, sedef hastalığı ve uçuk gibi cilt rahatsızlıklarının tedavisine yardımcı olabilmekte. Araştırmalara göre aloe veranın antifungal ve antibakteriyel yapısı, kepeğe karşı koruma noktasında da etkili olabiliyor.
Özellikle belli mantar türlerine karşı etki gösterebilmesi, aloe veranın mantardan kaynaklı oluşabilecek kepek sorununa da etki gösterebileceğini ortaya koymakta. Tabii ki yapılan tüm araştırmalara rağmen, daha fazla kanıt için daha fazla bilimsel araştırma yapılması gerekmektedir. (7,8,9)
Omega-3 yağ asitleri sadece saç ya da cilt değil, tüm vücut sağlığı açısından önemli bir rol oynamaktadır.
Yapılan çalışmalar omega-3’lerin erken yaşlanmayı önlemeye ve yara iyileşmesini desteklemeye yardımcı olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışmalar, yeterli miktarda omega-3’lerin iltihaplanmayı azaltmaya da yardımcı olabildiğini ortaya çıkarmıştır.
Ayrıca yine yapılan çalışmalarda omega-3 eksikliğinde kuru saç ve kuru cilt sorunlarının oluşabileceği ve bunun da kepek oluşumu üzerinde etkili olabileceği gözükmüştür. (10,11,12)
Kepek nasıl geçer sorusunu araştıranların elma sirkesi cevabıyla karşılaşmaları muhtemeldir. Zira halk arasında da elma sirkesinin dile getirildiği biliniyor.
Yapılan çalışmalar elma sirkesinin iddia edildiği gibi kafa derisindeki ölü hücreleri döktüğü konusunda bir kanıt ortaya koyamamıştır. Yani çalışmalar bu tür iddiaları doğrulayacak hiçbir kanıt ortaya koymuyor.
Bunun için elma sirkesi kepek oluşumu engellemede yardımcıdır demek mümkün değil. Sadece yapılan çalışmalar, elma sirkesinin belirli mantar türlerinin büyümesini engelleyebileceğini gösteriyor. (13,14,15)
Bağışıklık fonksiyonlarını geliştirme konusunda yardımcı olduğu bilinen probiyotikler, yapılan çalışmalara göre kepek şiddetini azaltmada da yardımcı olmuştur.
Yapılan çalışmada 56 gün boyunca probiyotik alan 60 denek üzerinde, kepek şiddetinin azaldığı gözlemlenmiş. (16,17)
Stres Seviyesini En Aza İndirmek
Kepek neden olur kısmında stres konusundan söz etmiştik. Nedenler arasında paylaştığımıza göre saçta kepek nasıl geçer kısmında da mutlaka stres seviyesinden söz etmek lazım.
Sadece saç sağlığı açısından da değil, genel olarak stres seviyesinin yüksek olması vücut sağlığı üzerinde de olumsuz etkiler oluşturabilmektedir.
Stresin doğrudan kendisi kepeğe neden olarak gözükmese de stresin neden olduğu kuruluk ve kaşıntının kepek oluşumunda etkili olduğu bilinmekte.
Üstelik yüksek stres seviyesi, bağışıklık sistemini aktivitesini baskılayarak, mantar gibi oluşumların da önünü açabilir. Bu da dolaylı yoldan kepek oluşumuna neden olabilir. Haliyle stres seviyesini en aza indirmek, kepeğe karşı yardımcı olacaktır. (18,19,20)
Daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç duyulsa da kabartma tozu mantar önleyici olma noktasında yardımcı olarak bilinmektedir.
Yapılan çalışmalar kabartma tozunun mantar önleyici etkilerini öne çıkarmıştır. Haliyle özellikle saç derisi üzerinde mantar oluşumu kaynaklı olarak ortaya çıkacak kepeklenmenin önüne geçmede yardımcı olabilir. (21)
Kepek nasıl geçer ya da kepekli saça iyi gelen doğal ürünler nelerdir sorularına bu şekilde tam bir cevap vermek mümkün değil.
Evet bu ürünler üzerinde yapılan çalışmalar, kepek oluşumunu azaltma konusunda yardımcı olduklarını gösteriyor ama nasıl kullanılacakları, nasıl yararlanılacakları gibi konular uzmanlık istiyor.
Bunun için en iyi çözüm uzman desteği almak ve bunun yanında onaylanmış olan kepek karşıtı ürünleri kullanmak olacaktır.
Doğal kepek karşıtı ürünlerle beraber, hem kepek oluşumu önlenebilir hem de kepek etkisinin azalması sağlanabilir. Seçeceğiniz ürünlerde bu doğal maddeler var mı ya da nasıl kullanılmış bakabilirsiniz.
Kaynakça:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4852869/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32416039/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5796020/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24320105/
- https://www.nature.com/articles/s41598-021-86454-1
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32602684/
- https://www.nccih.nih.gov/health/aloe-vera
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4452276/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32662608/
- https://ods.od.nih.gov/factsheets/Omega3FattyAcids-Consumer/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7892455/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28900017/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31328306/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25219289/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34350993/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28789559/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30673668/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4601435/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4465119/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5579396/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22991095/